Kadına Yönelik Şiddet Araştırması sonuçları belli oldu

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından hazırlanan 2024 yılı verileri, kadına yönelik şiddet konusunu farklı açılardan ele alıyor. Bu çalışma, Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı adına TÜBİTAK 1007 Programı kapsamında Marmara Üniversitesi ve TÜİK işbirliğiyle yürütülmüş olup, toplumsal riskler ve etkileri üzerinde yoğunlaşıyor.

En çok maruz kalınan şiddet türleri arasında psikolojik şiddet ilk sırada yer alırken, onu ekonomik ve fiziksel şiddet izliyor. Yaşamın herhangi bir döneminde fiziksel şiddete maruz kalma oranı, 35-44 yaş grubundaki kadınlarda öne çıkıyor ve bu grubun oranı %14,7 olarak kaydediliyor. Bu bulgular, 25-34 ve 45-59 yaş gruplarında da dikkat çekici düzeylerde bulunuyor.

Boşanan kadınlar arasındaki analiz, psikolojik şiddetin yüksek oranda görüldüğünü gösteriyor; %62,1 psikolojik, %42,5 ekonomik ve %41,5 fiziksel şiddet gibi oranlar dikkat çekiyor. Evli kadınlarda da benzer biçimde psikolojik şiddet öne çıkıyor. Hiç evlenmemiş kadınlar ise %25,7 psikolojik şiddet, %14,2 dijital şiddet ve %13,4 ısrarlı takip ile karşılaşıyor.

Dijital düzeyde en çok uygulayanlar arasındaki analiz, dijital şiddette yabancı bir kişinin %62,3 ile ilk sırada olduğuna işaret ediyor. Bu kategoride ikinci sırayı ise eş/eski eş/birlikte olduğu kişi alıyor. Israrlı takiple ilgili olarak da yabancı bir kişi %39,6 ile ilk sırada, ardından eş/eski eş/birlikte olduğu kişi %32,1 ile geliyor.

Eğitim durumunun etkisi altında, ekonomik şiddete maruz kalan kadınların çoğunluğu bir okul bitirmemişler (%31,8). Psikolojik şiddet ise %34 oranında özel sektörde çalışan kadınlarda, %31,9 ise kamu sektöründe çalışanlarda görülüyor. Ekonomik şiddetin dağılımında ise özel sektör %21,1 ve kamu sektörü %10,6 olarak kaydediliyor.

İBBS bölgelerine göre fiziksel şiddet incelendiğinde Kuzeydoğu Anadolu Bölgesi’nde en yüksek oran %25,9 olarak ortaya çıkıyor; en düşük oran ise Ortadoğu Anadolu bölgesinde %8,8 olarak kaydediliyor.

Son 12 ayın sonuçları arasında psikolojik şiddet %11,6, dijital şiddet %3,7, ekonomik şiddet %3,2 ve ısrarlı takip %3,1 gibi oranlar bulunuyor. Yoğun kentler, Orta yoğun kentler ve kırlar için şiddet türleri farklı dağılım gösterse de psikolojik ve dijital şiddet belirgin olarak öne çıkıyor.

Yaş gruplarına göre son 12 ay incelendiğinde en çok 15-24 yaş aralığındaki kadınlar şiddetle karşılaşıyor; psikolojik şiddet bu yaş grubunda %15,2, dijital şiddet ise %7,3 olarak raporlanıyor. Ekonomik şiddet ise özellikle bir okul bitirmemiş kadınlarda yüksek görünüyor (%5,3).

Medeni durumuna göre, evli kadınlar arasında psikolojik şiddet en düşük oranda iken, boşananlarda fiziksel şiddet en yüksek oranda gözlemleniyor. Israrlı takipte boşananlar %7,3 ile en yüksek oranı oluşturuyor. Kadınlar, şiddeti çoğu zaman bir başkasına anlatmıyor ve bu oran %47,7 olarak kayda geçiyor.

Araştırma kapsamı Türkiye genelinde 18 Kasım 2024 – 31 Ocak 2025 tarihleri arasında yürütüldü. Altı şiddet türü (fiziksel, cinsel, psikolojik, ekonomik, dijital ve ısrarlı takip) hem yaşamın herhangi bir dönemi hem de son 12 ay için incelendi. Örneklemde 22 bin 110 hane ve 18 bin 275 kadınla görüşme yapıldı. Bu çalışma, dijital şiddetin ve ısrarlı takibin de kapsama alınmasıyla güncel bir perspektif sunuyor.