Kredi fazileri neden düşmüyor?

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Başkanı Fatih Karahan, TÜSİAD Yüksek İstişare Konseyi toplantısında ekonominin fotoğrafını çekerek piyasa hareketlerinin arkasındaki dinamikleri ele aldı. En çok tartışılan soru olan “Merkez faiz indirse de piyasa faizi neden düşmüyor?” konusunda görüşlerini paylaştı ve güven sorununun ekonomideki kilit meselelerden biri olduğuna işaret etti.

“POLİKA FAİZİ TEK BELİRLEYİCİ DEĞİL” ifadesiyle başlayan değerlendirmesinde, piyasaların faizleri esas olarak kendi koşulları içinde belirlediğini vurgulayan Karahan, kısa vadeli faizlerde Merkez Bankası’nın etkili olduğunu ancak uzun vadeli krediler söz konusu olduğunda durumun farklılaştığını belirtti. Vatandaş için hayati olan uzun vadeli kredi faizlerinde, krediyi veren kurumların parasını koruma güdüsü ve enflasyon beklentileriyle şekillendiğini söyledi. Böyle kredilerde Merkez Bankası’nın politika faizinin etkisinin nispeten sınırlı olduğuna dikkat çekti.

“ENFLASYON BEKLENTİSİ BOZULURSA FAİZ DÜŞMEZ” başlığı altında geçmişten bir örnekle açıklama yapan Karahan, Merkez Bankası’nın politika faizini düşürdüğü bir dönemde bile piyasa faizlerinin yükselişe geçtiğini enflasyon beklentisindeki 25 puanlık artış nedeniyle gördüklerini kaydetti. Finanşal aktörlerin orta ve uzun vadeli kredilere yansıtmaktan çekindiğini belirterek, piyasalarda güven eksikliğinin faizlere yansıdığını ifade etti. Ancak Haziran ayında enflasyon beklentileri düzelince piyasa faizlerinin düşme eğilimi göstermesini örnekledi.

KİRA VE EĞİTİMDEKİ ARTIŞ MANŞETİN İKİ KATI, enflasyonla ilgili değerlendirmelerin başka alanlarda da daha yoğun etkisini gösterdiğini ortaya koydu. Kira ve eğitimdeki enflasyonun ana enflasyonun iki katından fazla olduğu tespitini paylaşan Karahan, kira artışlarında deprem etkisi ve göç baskısının büyük şehirlerle ilişkilendirilebileceğini açıkladı. Dezenflasyon sürecinin devam ettiğini ancak hızının azaldığını; gıda fiyatlarındaki oynaklığın yıl sonu öngörülerini bozduğunu da ekledi.