TCMB, Eylül Ayı Fiyat Raporu’nu açıkladı

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası, ağustos ayına ait enflasyon verileriyle birlikte, ana eğilimin yükselişe geçtiğini bildirdi. Eylül ayı için yayımlanan Fiyat Gelişmeleri Raporu’na göre tüketici fiyatları aylık olarak %3,23 artarken, yıllık enflasyon ise 0,34 puanlık bir yükselişle %33,29 olarak kaydedildi. Özellikle gıda ve hizmetler başta olmak üzere ana gruplarda artış baskın çıktı. Gıda fiyatlarındaki olumsuz seyir, zirai don ve kuraklık gibi arz kaynaklı etkenlerin etkisiyle sürüyor; işlenmemiş ve işlenmiş gıda fiyat artışları da güçlü bir görünüm sergiledi. Ayrıca yeni sezona geçişin etkileriyle temel mal grubunda da dayanıklı tüketim ürünleri ve giyim-ayakkabı grupları belirginleşti.

Hizmet enflasyonu ise okula dönüş etkisinin belirleyici olduğu kalemler tarafından güç kazandı. Eğitim (özel üniversiteler), ulaştırma (okul servisleri) ve konaklama (yurt ücretleri) kalemleri öne çıktı ve okula dönüşünün aylık enflasyona yaklaşık 0,7 puan katkı yaptığı değerlendirildi. Mevsimsel kontratlar nedeniyle kira enflasyonunun hız kaybettiği bir dönemde, bu ay artışlar sınırlı kaldı. Enerji tarafında ise akaryakıt odaklı bir artış görülse de genel olarak ılımlı seviyeler sürdü.

Üretici fiyatları tarafında artış eğilimi güçlenmiş durumda; yıllık enflasyon 1,43 puan artışla %26,59 oldu. Bu tablo, aylık enflasyonun ana eğiliminin önceki aya göre yükseldiğini gösteriyor. Hizmet sektörü fiyat artışı Eylül’de %4,10 ile bir önceki aya kıyasla güçlenirken, yıllık enflasyon hizmet alt gruplarında gerilemeyi sürdürdü ve %44,66 seviyesine indi. Aylık olarak eğitim ve ulaştırma hizmetlerinde öne çıkan artışlar dikkat çekti; üniversite eğitimi ücretlerindeki yükseliş (%61,67) etkili olurken, okul servisleri ve yurt ücretleri de maliyetleri yukarı taşıdı. Konaklama ve kreş gibi alt kalemler ise toplam hizmet enflasyonunu etkiledi ve okula dönüşün aylık etkisinin yaklaşık 0,7 puan olduğu görüldü.

Kira grubu enflasyonu, kontrat yenileme oranlarındaki yüksek seyir nedeniyle %4,39 ile bir önceki aya göre yavaşlasa da yıllık bazda %69,10’a geriledi. Temel mal grubunda da yıllık enflasyon yatay seyretmekte; dayanıklı mallar ile giyim-ayakkabı gruplarındaki artışlar bu durumu desteklerken, diğer temel mallar grubundaki hız da hafifledi. Beyaz eşya ve otomobil gibi alt kalemlerde görülen fiyat artışları bu tabloya yön verdi. Gıda ve alkolsüz içecekler tarafında ise zaruri malzemelerdeki artış dikkat çekti ve zirai don ile kuraklığın olumsuz etkileri hissedildi.

İşlenmemiş gıda fiyatları bu ay %5,53 ile güçlü bir yükseliş kaydederken, sebze, kuruyemiş, beyaz et ve yumurta kalemleri bu hareketi yönlendirdi. İşlenmiş gıda grubu ise yeniden %3,90’lık yükselişi sürdürdü; yağlar, süt ürünleri ve kahve-çay gibi alt gruplar artıştan payını aldı. Üretici fiyatları artışları da aylık bazda %2,52 seviyesinde kaldı ve yıllık enflasyon %26,59’a ulaştı. Böylece, gıda ürünleri ve dayanıklı tüketim malları öne çıkan kalemler olarak öne çıktı.